Od 1 stycznia 2017 r. do osób fizycznych przyjmujących zlecenie oraz świadczących usługi jednoosobowo w ramach samozatrudnienia trzeba będzie stosować minimalną stawkę za godzinę pracy. Jednak stosowanie rozwiązań przyjętych w nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu nie będzie powszechne w każdym przypadku zawarcia umowy zlecenia czy świadczenia usług. Przepisy przewidują liczne wyłączenia w tym zakresie, m.in. podyktowane specyfiką wykonywania zlecenia lub usługi.

Mimo wykonywania umowy zlecenia lub świadczenia usługi stosowanie minimalnej stawki godzinowej nie będzie dotyczyć sytuacji, gdy o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługiwać mu będzie wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne (art. 8d ust. 1 pkt 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę po nowelizacji). Należy uznać, że wskazane warunki muszą wystąpić łącznie. Zatem minimalna stawka godzinowa będzie dotyczyła przypadków, w których z treści umowy wynika np. tylko obowiązek realizacji zlecenia w określonym miejscu.

Dodatkowym warunkiem wyłączenia przepisów o minimalnej stawce godzinowej, obok samodzielności w zakresie miejsca i czasu realizacji zlecenia lub świadczenia usług, będzie prowizyjny charakter wynagrodzenia. Wynagrodzenie tego rodzaju jest wynagrodzeniem uzależnionym od wyników (art. 8d ust. 3 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę po nowelizacji):

• uzyskanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi w ramach wykonania zlecenia lub świadczenia usług lub
• działalności przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, na rzecz których jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi – takich jak liczba zawartych umów, ich wartość, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności.

Ponadto z przepisów o minimalnym wynagrodzeniu godzinowym zostały wyłączone umowy (art. 8d pkt 2–5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu po nowelizacji):

• których przedmiotem są usługi opiekuńcze i bytowe realizowane przez prowadzenie rodzinnego domu pomocy na podstawie art. 52 ustawy o pomocy społecznej;
• na podstawie których ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone w sposób nieprzerwany przez okres dłuższy niż doba, tj.:
  • o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej,
  • o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka,
  • w przedmiocie prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
  • w przedmiocie pełnienia funkcji rodziny pomocowej,
  • w przedmiocie pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego,
  • w przedmiocie pełnienia funkcji wychowawcy wyznaczonego do pomocy w kierowaniu placówką opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego, w przypadku gdy w tej placówce nie ma zatrudnionego dyrektora;
• których przedmiotem jest świadczenie usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków lub wycieczek – jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez czas przekraczający dobę;
• w zakresie usług opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, chorą przewlekle lub w podeszłym wieku, jeżeli osoba świadcząca usługi zamieszkuje wspólnie w mieszkaniu lub domu osoby, na rzecz której opieka jest realizowana, a ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone jednej osobie lub wspólnie zamieszkującej rodzinie nieprzerwanie przez czas dłuższy niż jedna doba.